همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی:اگر اهل تهرانگردی و سر زدن به اماکن و گذرگاه‌های تاریخی پایتخت باشید حتماً با نام بازارچه کلعباسعلی در انتهای خیابان وحدت اسلامی و نرسیده به میدان حسن‌آباد آشنایی دارید. این بازارچه یکی از راسته‌های پرماجرای تهران است و از آنجا که خانه کربلایی عباسعلی گمرک‌چی، یکی از شخصیت‌های معروف دوره ناصرالدین در همین نقطه بوده به بازارچه کلعباسعلی معروف شده است.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
شوخ‌طبع و فسادناپذیر
این بازارچه تاریخی در دوره ناصرالدین شاه یکی از معابر معمولی تهران بود اما وقتی کربلایی عباسعلی گمرک‌چی، وزیر گمرکات ناصرالدین به این محل کوچ کرد مشهور شد. درباره وزیر گمرکات ناصرالدین شاه که بین مردم کوچه و بازار به نام کلعباسعلی شناخته می‌شد روایت‌های زیادی نقل شده است. او به‌عنوان وزیر گمرکات شخصاً به میدان گمرک تهران می‌رفت و گمرکی دولت را از واردکننده‌ها و تاجرها دریافت می‌کرد تا جلوی فساد را بگیرد. کلعباسعلی در ازای تحویل کالا از واردکننده‌ها رسید می‌گرفت و از همه آنها یک درخواست عجیب داشت. جعفر شهری در کتاب طهران قدیم نوشته که کلعباسعلی مردی خوشرو و خوش مشرب بود و هنگام رسید دادن به مشتری‌های گمرک از آنها می‌خواست یک ناسزا نثارش کنند. او بعد از شنیدن هر ناسزایی از ته دل می‌خندید و ارباب رجوع را با خنده و شوخی بدرقه می‌کرد. نقل می‌کنند که کلباسعلی گمرک‌چی دو خصلت اخلاقی و رفتاری داشت و همه مردم می‌دانستند که او فردی شوخ‌طبع و در عین حال فسادناپذیر است.همین دو خصلت از او فردی مشهور ساخت تا جائیکه نام یکی از مهمترین معابر تهران در آن سالها با نامش عجین شد.
یادگار کلعباسعلی
نام برخی افراد به شکل عجیبی با تاریخ تهران قدیم گره خورده و با گذشت دهه‌های طولانی هنوز هم نقل قول‌هایی درباره آنها مطرح می‌شود. کلعباسعلی در زمره این افراد قرار دارد و با گذشت بیش از یک قرن هنوز هم بازارچه کوچک و محجور انتهای خیابان وحدت اسلامی را با نام او می‌شناسند. خانه کلعباسعلی در همسایگی زورخانه شیرافکن بود. این زورخانه هم با گذشت زمان به بخش دیگری از هویت بازارچه کلعباسعلی تبدیل شد. خیلی‌ها، سقاخانه ۱۳۰ ساله داخل بازارچه هم یادگار کلعباسعلی گمرک‌چی می‌دانند. این سقاخانه به همت کربلایی عباسعلی گمرک‌چی ساخته شد و اکنون به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین سقاخانه‌های تهران شناخته می‌شود. سقاخانه کلعباسعلی یکبار تا مرز تخریب و ویرانی پیش رفت اما در سال ۱۲۷۳ با کمک اهالی محله بازسازی شد و حالا جایی برای برپایی مراسم مذهبی است. وزیر گمرکات ناصرالدین شاه، فرد خیر و معتقدی بود و خیلی‌ها بر این باورند که سنگ بنای تکیه عباسعلی در حوالی چهارراه سیروس و امامزاده سید اسماعیل را هم او گذاشته است.
نظر شما